Việc rupee liên tục mất giá, thậm chí có thời điểm tiến sát các ngưỡng tâm lý quan trọng so với đồng USD, không chỉ là câu chuyện tỷ giá thuần túy, mà còn phản ánh những lực kéo sâu xa trong cấu trúc kinh tế, chính sách và dòng vốn toàn cầu.
Một đồng tiền yếu giữa kỳ vọng lớn
Ấn Độ bước vào năm 2025 với nhiều kỳ vọng. Nền kinh tế duy trì tăng trưởng cao so với phần còn lại của thế giới; các tập đoàn đa quốc gia tiếp tục dịch chuyển chuỗi cung ứng sang Ấn Độ; thị trường tiêu dùng nội địa khổng lồ được xem là “điểm tựa” cho tăng trưởng dài hạn. Trong bối cảnh đó, rupee đáng lẽ phải là đồng tiền hưởng lợi.
Thế nhưng, thực tế lại diễn ra theo chiều ngược lại. Rupee suy yếu kéo dài, trở thành đồng tiền châu Á có hiệu suất kém nhất trong năm. Theo các phân tích quốc tế, hai yếu tố nổi bật đã tạo áp lực lớn lên tỷ giá: sự trì trệ trong đàm phán thương mại với Hoa Kỳ và dòng vốn ngoại rút khỏi thị trường tài chính Ấn Độ.
Thương mại đình trệ và “kỳ vọng bị treo”
Trong nhiều năm, một thỏa thuận thương mại song phương với Mỹ được xem là “lá bài chiến lược” giúp Ấn Độ mở rộng xuất khẩu, cải thiện cán cân thương mại và củng cố niềm tin của nhà đầu tư quốc tế. Tuy nhiên, năm 2025 chứng kiến sự chậm chạp đáng thất vọng trong tiến trình này.
Việc chưa đạt được các thỏa thuận cụ thể về thuế quan, tiếp cận thị trường và hàng rào kỹ thuật khiến xuất khẩu Ấn Độ sang Mỹ không có cú hích như kỳ vọng. Điều này tác động trực tiếp tới dòng thu ngoại tệ, trong khi nhập khẩu – đặc biệt là năng lượng và linh kiện công nghiệp – vẫn duy trì ở mức cao. Cán cân thương mại vì thế tiếp tục tạo áp lực lên rupee.
Quan trọng hơn, sự đình trệ này làm “treo” kỳ vọng của giới đầu tư. Trong thị trường tài chính, kỳ vọng thường có sức nặng không kém các chỉ số kinh tế thực. Khi một thỏa thuận thương mại lớn bị trì hoãn, rủi ro chính sách lập tức được định giá vào tỷ giá.
Dòng vốn rút ra: phản ứng mang tính toàn cầu
Song song với yếu tố thương mại, dòng vốn ngoại rút khỏi thị trường Ấn Độ trong năm 2025 phản ánh một xu hướng rộng hơn của tài chính toàn cầu. Khi lãi suất tại Mỹ và các nền kinh tế phát triển duy trì ở mức cao, nhà đầu tư quốc tế có xu hướng tái phân bổ danh mục, quay về các tài sản an toàn hơn.
Ấn Độ, dù có triển vọng tăng trưởng dài hạn tích cực, vẫn bị xếp vào nhóm thị trường mới nổi – nơi dòng vốn thường “đến nhanh và đi cũng nhanh”. Việc nhà đầu tư nước ngoài bán ròng cổ phiếu và trái phiếu đã làm giảm nhu cầu nắm giữ rupee, gia tăng áp lực giảm giá.
Ở góc độ này, rupee không phải là nạn nhân đơn độc. Nhưng việc nó suy yếu mạnh hơn nhiều đồng tiền châu Á khác cho thấy các yếu tố nội tại của Ấn Độ đang bị thị trường “soi” kỹ hơn.
Can thiệp của ngân hàng trung ương: cần nhưng chưa đủ
Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI) đã không đứng ngoài cuộc. Các biện pháp bán dự trữ ngoại hối và can thiệp trên thị trường tiền tệ được triển khai nhằm hạn chế biến động quá mức của tỷ giá. Những động thái này giúp rupee tránh được các cú sốc ngắn hạn và gửi đi thông điệp ổn định thị trường.
Tuy nhiên, can thiệp tiền tệ chỉ có tác dụng “mua thời gian”. Khi các yếu tố nền tảng – như dòng vốn, thương mại và kỳ vọng chính sách – chưa được cải thiện, rupee khó có thể phục hồi bền vững. Đây là giới hạn mà hầu hết các ngân hàng trung ương tại các nền kinh tế mới nổi đều phải đối mặt.
Rupee yếu: con dao hai lưỡi
Một đồng tiền suy yếu không hoàn toàn là tin xấu. Với Ấn Độ, rupee thấp hơn có thể hỗ trợ xuất khẩu, cải thiện khả năng cạnh tranh giá của hàng hóa và dịch vụ trên thị trường quốc tế. Trong ngắn hạn, đây là yếu tố có thể bù đắp phần nào cho những bất lợi từ thương mại.
Nhưng mặt trái cũng rất rõ ràng. Đồng rupee yếu làm tăng chi phí nhập khẩu – đặc biệt là dầu mỏ, nguyên liệu và linh kiện công nghệ – từ đó gây áp lực lên lạm phát. Ngoài ra, các doanh nghiệp vay nợ bằng ngoại tệ sẽ đối mặt với chi phí tài chính cao hơn, ảnh hưởng tới đầu tư và tăng trưởng dài hạn.
Thông điệp cho các nền kinh tế mới nổi
Câu chuyện của rupee năm 2025 là lời nhắc nhở quan trọng đối với các nền kinh tế đang phát triển: tăng trưởng cao chưa đủ để đảm bảo ổn định tài chính. Trong bối cảnh dòng vốn toàn cầu ngày càng nhạy cảm với rủi ro chính sách và địa chính trị, niềm tin của thị trường trở thành tài sản vô hình nhưng vô cùng quan trọng.
Đối với Ấn Độ, ổn định rupee trong trung hạn không chỉ phụ thuộc vào can thiệp tiền tệ, mà còn đòi hỏi đột phá trong chính sách thương mại, cải thiện môi trường đầu tư và tạo ra các cam kết rõ ràng, đáng tin cậy với nhà đầu tư quốc tế.
Kết luận
Việc rupee trở thành đồng tiền yếu nhất châu Á trong năm 2025 không phải là dấu hiệu của một nền kinh tế suy thoái, nhưng là tín hiệu cảnh báo về những điểm nghẽn trong cấu trúc kinh tế và chính sách. Đối với một quốc gia đang nuôi tham vọng trở thành cường quốc kinh tế toàn cầu, ổn định tiền tệ không chỉ là mục tiêu kỹ thuật, mà là nền tảng cho niềm tin và tăng trưởng bền vững.
Năm 2026, triển vọng của rupee – và rộng hơn là vị thế tài chính của Ấn Độ – sẽ phụ thuộc vào khả năng chuyển kỳ vọng thành hành động: từ đàm phán thương mại thực chất đến cải cách sâu hơn nhằm giữ chân dòng vốn dài hạn. Trong thế giới tài chính đầy biến động, đồng tiền quốc gia luôn là tấm gương phản chiếu trung thực nhất của chiến lược phát triển.