Từ máy bay không người lái đến taxi bay, Trung Quốc đang biến tầng không dưới 1.000 mét trở thành không gian kinh tế chiến lược mới, với Quảng Châu nổi lên như một đầu tàu đổi mới.
Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế Trung Quốc đối mặt với áp lực tái cơ cấu, cụm từ “nền kinh tế tầm thấp” đang ngày càng được nhấn mạnh như một hướng đi chiến lược để tìm kiếm động lực tăng trưởng mới. Khái niệm này đề cập đến các hoạt động kinh tế diễn ra trong không gian dưới 1.000 mét so với mặt đất, bao gồm vận tải hành khách, giao hàng, cứu hộ, du lịch và giám sát – tất cả đều sử dụng công nghệ bay tầm thấp như UAV (máy bay không người lái) hay eVTOL (máy bay điện cất hạ cánh thẳng đứng).
Ở trung tâm của xu thế này, Quảng Châu – một trong những cực công nghiệp lớn nhất miền Nam Trung Quốc – không chỉ đóng vai trò thí điểm mà còn đang dẫn đầu trong việc hiện thực hóa một không gian kinh tế ba chiều. Thành phố đã tiên phong ban hành hướng dẫn xây dựng cơ sở hạ tầng tầm thấp, xây dựng mạng lưới 55 trạm cảm biến 5G-Advanced, và vận hành 38 điểm cất hạ cánh tích hợp – biến điều từng là viễn tưởng thành thực tế.
Sự bùng nổ nền kinh tế tầm thấp không đơn thuần là kết quả của đổi mới công nghệ, mà còn là biểu hiện rõ nét cho cách Trung Quốc tổ chức lại hệ sinh thái công nghiệp dựa trên những ngành còn “trống địa chính trị”.
Trong khi các lĩnh vực như chip bán dẫn, AI hay pin xe điện đang bị phương Tây siết chặt kiểm soát, không phận đô thị thấp – một vùng trống về mặt quy định quốc tế – lại mở ra cơ hội để Trung Quốc xây dựng chuỗi cung ứng mới từ sản xuất, thử nghiệm đến vận hành.
Ví dụ điển hình là EHang – một công ty công nghệ hàng không tại Quảng Châu – đã nhận được giấy phép bay thương mại cho mẫu taxi bay điện đầu tiên trên thế giới. Với thiết kế 8 trục, 16 cánh quạt, và khả năng cất hạ cánh thẳng đứng, EHang không chỉ cung cấp phương tiện, mà còn định hình chuẩn mực cho ngành công nghiệp còn non trẻ này.
Không phải ngẫu nhiên mà Quảng Châu được chọn làm tâm điểm cho chiến lược “bay thấp”. Đây là thành phố hiếm hoi ở Trung Quốc sở hữu đầy đủ 35/41 ngành công nghiệp chủ chốt, với năng lực sản xuất cao, lực lượng lao động tay nghề cao và mạng lưới logistic hàng đầu.
Trong 6 tháng đầu năm 2025, Quảng Châu ghi nhận hơn 600.000 doanh nghiệp mới đăng ký, mức tăng trưởng đứng đầu cả nước – một minh chứng cho sức hút của nền kinh tế tầm thấp như một hệ sinh thái đầu tư và khởi nghiệp.
Triển lãm quốc tế đầu tiên về kinh tế tầm thấp diễn ra tại Thượng Hải gần đây cho thấy rõ tham vọng toàn cầu của Trung Quốc. Các công ty nội địa như Volant Aerotech và Aerofugia đã ký hợp đồng xuất khẩu máy bay điện với tổng trị giá hơn 1,7 tỷ USD – một dấu mốc chưa từng có trong ngành hàng không điện.
Sự xuất hiện của các nhà sản xuất nước ngoài như Sky Enterprises (Mỹ) với mẫu thủy phi cơ RC‑3 Seabee càng khẳng định một điều: tầng không dưới 1.000 mét đang trở thành “biên giới phát triển” tiếp theo mà các quốc gia và doanh nghiệp đều không muốn bỏ lỡ.
Ở góc độ sâu hơn, nền kinh tế tầm thấp có thể được xem là nỗ lực mới nhất trong chuỗi cải cách dài hạn của Trung Quốc, nhằm xây dựng một nền kinh tế hậu công nghiệp, nơi công nghệ cao tích hợp với cơ sở hạ tầng đô thị.
Trong một thế giới mà không gian vật lý đang dần trở nên chật chội, việc khai phá không phận đô thị thấp cho thấy một hướng tiếp cận linh hoạt: thay vì mở rộng chiều ngang, hãy vươn lên chiều cao. Trung Quốc có thể sẽ là quốc gia đầu tiên quy hoạch “đô thị ba chiều” như một hệ thống kinh tế – xã hội hoàn chỉnh.
Tuy nhiên, thách thức không hề nhỏ. Từ vấn đề an toàn bay trong môi trường dân cư dày đặc, đến các quy định pháp lý và sự chấp nhận xã hội, nền kinh tế tầm thấp vẫn còn là một bài toán dài hạn. Nhưng với quyết tâm đầu tư công – tư mạnh mẽ, cùng hệ sinh thái công nghiệp hoàn thiện, Trung Quốc – và đặc biệt là Quảng Châu – đang đặt nền móng cho một chương mới trong lịch sử phát triển đô thị.