Theo các công ty và nhà phân tích, các nhà sản xuất Trung Quốc đang tạm dừng sản xuất và chuyển sang các thị trường mới khi tác động của thuế quan Hoa Kỳ bắt đầu,
Các đơn hàng bị mất cũng ảnh hưởng đến việc làm.
Cameron Johnson, đối tác cấp cao tại công ty tư vấn Tidalwave Solutions có trụ sở tại Thượng Hải cho biết: "Tôi biết một số nhà máy đã yêu cầu một nửa số nhân viên của họ về nhà trong vài tuần và dừng hầu hết hoạt động sản xuất". Ông cho biết các nhà máy sản xuất đồ chơi, đồ thể thao và hàng hóa giá rẻ kiểu cửa hàng đô la là những nhà máy bị ảnh hưởng nhiều nhất hiện nay.
Johnson cho biết: "Mặc dù chưa có quy mô lớn, nhưng tình hình đang diễn ra ở các trung tâm [xuất khẩu] chính là Nghĩa Ô và Đông Quan và có lo ngại rằng tình hình sẽ gia tăng". "Người ta hy vọng rằng thuế quan sẽ được hạ xuống để các đơn hàng có thể được tiếp tục, nhưng trong thời gian chờ đợi, các công ty đang cho nhân viên nghỉ phép và tạm dừng một số hoạt động sản xuất".
Theo ước tính của Goldman Sachs, có khoảng 10 đến 20 triệu công nhân ở Trung Quốc tham gia vào các doanh nghiệp xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Số lượng công nhân chính thức tại các thành phố của Trung Quốc năm ngoái là 473,45 triệu người.
Trong một loạt các thông báo nhanh chóng trong tháng này, Hoa Kỳ đã tăng hơn 100% thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc, mà Trung Quốc đã trả đũa bằng các mức thuế tương ứng. Trong khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump khẳng định các cuộc đàm phán thương mại với Bắc Kinh đang diễn ra vào thứ Năm (1/5), phía Trung Quốc đã phủ nhận bất kỳ cuộc đàm phán nào đang diễn ra.
Ash Monga, người sáng lập kiêm giám đốc điều hành của Imex Sourcing Services có trụ sở tại Quảng Châu, một công ty quản lý chuỗi cung ứng, cho biết tác động của việc tăng gấp đôi thuế quan gần đây "lớn hơn nhiều" so với đại dịch Covid-19. Ông lưu ý rằng đối với các doanh nghiệp nhỏ chỉ có vài triệu đô la nguồn lực, việc tăng thuế quan đột ngột có thể không thể chịu đựng được và có thể khiến họ phá sản.
Ông cho biết có rất nhiều nhu cầu từ khách hàng và các nhà nhập khẩu sản phẩm Trung Quốc khác đến nỗi ông sẽ ra mắt trang web "Trợ giúp thuế quan" mới vào thứ Sáu để giúp các doanh nghiệp nhỏ tìm nhà cung cấp có trụ sở bên ngoài Trung Quốc.
Bán hàng trực tuyến
Sự gián đoạn kinh doanh đang buộc các nhà xuất khẩu Trung Quốc phải thử các chiến lược bán hàng mới.
Woodswool, một nhà sản xuất đồ thể thao có trụ sở tại Ninh Ba, gần Thượng Hải, đã nhanh chóng chuyển sang bán quần áo trực tuyến tại Trung Quốc thông qua phát trực tiếp. Sau khi ra mắt kênh bán hàng cách đây khoảng một tuần, công ty cho biết họ đã nhận được hơn 30 đơn đặt hàng với tổng giá trị hàng hóa hơn 5.000 nhân dân tệ (690 đô la). Đây là một bước nhỏ để cứu vãn hoạt động kinh doanh đã mất.
"Tất cả các đơn đặt hàng tại Hoa Kỳ của chúng tôi đã bị hủy", Li Yan, giám đốc nhà máy và giám đốc thương hiệu của Woodswool, cho biết. Li cho biết, hơn một nửa sản lượng đã từng được chuyển đến Hoa Kỳ và một số công suất sẽ không hoạt động trong hai đến ba tháng cho đến khi công ty có thể xây dựng được thị trường mới. Ông lưu ý rằng công ty đã bán cho khách hàng ở Châu Âu, Úc và Hoa Kỳ trong hơn 20 năm.
Việc triển khai bán hàng trực tuyến bằng việc phát trực tiếp là một phần trong nỗ lực của các công ty công nghệ lớn của Trung Quốc, theo yêu cầu của Bắc Kinh, nhằm giúp các nhà xuất khẩu chuyển hướng hàng hóa của họ sang thị trường trong nước.
Woodswool đang bán sản phẩm trực tuyến thông qua Baidu, ứng dụng công cụ tìm kiếm của công ty này cũng bao gồm nền tảng thương mại điện tử phát trực tiếp. Li cho biết anh đã chọn tùy chọn phát trực tiếp bằng người ảo của công ty vì nó cho phép anh bắt đầu và hoạt động trong vòng hai tuần, mà không cần phải tốn thời gian và tiền bạc để cải tạo studio và thuê một nhóm.
Baidu cho biết họ đã làm việc với ít nhất vài trăm doanh nghiệp Trung Quốc để ra mắt các kênh thương mại điện tử trong nước sau khi công bố vào tháng này rằng họ sẽ cung cấp trợ cấp và các công cụ trí tuệ nhân tạo miễn phí — chẳng hạn như người ảo "Huiboxing" — cho 1 triệu doanh nghiệp. Người ảo là phiên bản được tái tạo kỹ thuật số của con người, sử dụng AI để bắt chước các bài chào hàng và tự động hóa các tương tác với khách hàng. Công ty tuyên bố rằng lợi tức đầu tư cao hơn so với việc sử dụng con người.
Thách thức của thị trường trong nước
Công ty thương mại điện tử JD.com là một trong những công ty đầu tiên công bố hỗ trợ tương tự, cam kết 200 tỷ nhân dân tệ (27,22 tỷ đô la) để mua hàng hóa Trung Quốc ban đầu dự định xuất khẩu — và tìm cách bán chúng trong phạm vi Trung Quốc. Công ty giao đồ ăn Meituan cũng đã công bố sẽ giúp các nhà xuất khẩu phân phối trong nước, mà không nêu rõ số tiền.
Tuy nhiên, 27,22 tỷ đô la chỉ chiếm 5% trong số 524,66 tỷ đô la hàng hóa mà Trung Quốc xuất khẩu sang Hoa Kỳ vào năm ngoái. “Một số doanh nghiệp đã nói với chúng tôi rằng, theo mức thuế 125%, mô hình kinh doanh của họ không khả thi”, Michael Hart, chủ tịch Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Trung Quốc, nói với các phóng viên vào thứ Sáu. Ông cũng lưu ý rằng có nhiều sự cạnh tranh hơn giữa các công ty Trung Quốc trong tuần qua. Hart cho biết, thuế quan từ cả hai quốc gia có thể sẽ vẫn được áp dụng ở một mức nhất định, với một số loại thuế được miễn. “Đó chính xác là những gì họ đang ủng hộ”.
Các sản phẩm được gắn nhãn hiệu và phát triển cho người tiêu dùng ngoại ô Hoa Kỳ có thể không phù hợp trực tiếp với người dân sống trong căn hộ Trung Quốc. Các nhà sản xuất đã trực tiếp liên hệ với các nền tảng truyền thông xã hội Trung Quốc là Red Note và Douyin, phiên bản TikTok địa phương, để yêu cầu người tiêu dùng ủng hộ họ, nhưng sự mệt mỏi đang gia tăng, Ashley Dudarenok, người sáng lập ChoZan, một công ty tư vấn tiếp thị của Trung Quốc đã chỉ ra.
Nhìn ra bên ngoài Hoa Kỳ
Ashley Dudarenok cho biết, ngày càng ít công ty Trung Quốc cân nhắc chuyển hướng xuất khẩu sang Hoa Kỳ thông qua các quốc gia khác, do Hoa Kỳ ngày càng giám sát chặt chẽ hoạt động trung chuyển. Dudarenok nói thêm rằng, nhiều công ty đang đa dạng hóa sản xuất sang Ấn Độ thay vì Đông Nam Á, trong khi những công ty khác đang chuyển từ khách hàng Hoa Kỳ sang những khách hàng ở Châu Âu và Châu Mỹ Latinh.
Một số công ty đã xây dựng doanh nghiệp trên các tuyến thương mại khác từ Trung Quốc.
Liu Xu điều hành một công ty thương mại điện tử có tên là Beijing Mingyuchu chuyên bán các sản phẩm phòng tắm cho Brazil. Trong khi doanh nghiệp của ông gặp phải những thách thức từ tỷ giá hối đoái biến động và chi phí vận chuyển container cao, Liu cho biết ông hy vọng hoạt động thương mại với Brazil cuối cùng sẽ không bị ảnh hưởng nhiều bởi căng thẳng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Xuất khẩu của Trung Quốc sang Brazil đã tăng gấp đôi từ năm 2018 đến năm 2024, cũng như xuất khẩu của Trung Quốc sang Ghana.
Trong đại dịch Covid-19, Cotrie Logistics có trụ sở tại Ghana được thành lập để giúp các doanh nghiệp tìm nguồn cung ứng, điều phối các chuyến hàng trong bối cảnh cảng bị chậm trễ và xây dựng các tuyến hậu cần đáng tin cậy, theo CEO Bright Tordzroh. Ông cho biết công ty chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực thương mại giữa Trung Quốc và Ghana và hiện kiếm được từ 300.000 đến 1 triệu đô la mỗi năm.
Tordzroh cho biết căng thẳng thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đã khiến nhiều công ty tìm kiếm nguồn cung ứng và địa điểm sản xuất bên ngoài Hoa Kỳ, ông hy vọng điều này có thể tạo ra nhiều cơ hội hơn cho Cotrie.