Nhóm kỹ sư này được kỳ vọng tham gia vào quá trình vận hành, làm chủ dây chuyền sản xuất tại nhà máy chip đầu tiên của Việt Nam.
Khóa đầu tiên quy tụ 20 kỹ sư thuộc khối chế tạo chip (Fab) của Trung tâm bán dẫn Viettel (VSI). Trong gần 300 giờ học, học viên sẽ được trang bị kiến thức chuyên sâu về công nghệ chế tạo, kỹ năng sử dụng và thao tác trên thiết bị phòng sạch. Không chỉ lý thuyết, nhóm được thực hành sản xuất theo tiêu chuẩn công nghiệp.
Chương trình được xây dựng nhằm đảm bảo học viên nắm vững cả nền tảng lý thuyết và kỹ năng thực hành trên thiết bị hiện đại, đang được sử dụng phổ biến trong ngành công nghiệp bán dẫn.
Phó tổng giám đốc Viettel Nguyễn Vũ Hà nhận định việc xây dựng nhà máy bán dẫn đầu tiên "không chỉ là dự án công nghệ mà còn là khát vọng quốc gia trong hành trình làm chủ công nghệ lõi". Sự xuất hiện của nhà máy, theo ông, giúp Việt Nam "thu hẹp khoảng cách từ phòng thí nghiệm đến thực tế", đồng thời giúp nhà khoa học, startup, doanh nghiệp công nghệ biến ý tưởng thành sản phẩm, biến nghiên cứu thành đóng góp hữu hình cho đất nước.
"Nhà máy cũng mở ra một hệ sinh thái bán dẫn nơi thế hệ kỹ sư Việt Nam được đào tạo, trưởng thành và tiếp tục đào tạo các thế hệ tiếp theo", ông Hà cho hay.
Để hiện thực hóa mục tiêu, Viettel lựa chọn hợp tác với Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, vốn có thế mạnh về khoa học cơ bản, hệ thống phòng sạch và đội ngũ chuyên gia trong các lĩnh vực vật lý, vật liệu và vi điện tử. Hai bên cùng xây dựng nội dung đào tạo, bảo đảm chương trình vừa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, vừa sát với thực tế sản xuất.
Đại diện Trường Đại học Khoa học Tự nhiên cho biết sự phối hợp giữa doanh nghiệp và nhà trường sẽ rút ngắn khoảng cách giữa đào tạo và nhu cầu sử dụng lao động. Sinh viên, kỹ sư không chỉ học kiến thức, mà còn tiếp cận bài toán thực tế của doanh nghiệp, qua đó nâng cao khả năng tham gia trực tiếp vào các dự án công nghệ lớn.
Theo TS Hà Dương Long, một trong 20 học viên đầu tiên, khóa học là cơ hội để nâng cao kiến thức và tích lũy kinh nghiệm thực tế. TS Long coi việc hoàn thành khóa học là "trách nhiệm", đóng góp vào mục tiêu làm chủ công nghệ chế tạo và hoàn thiện chuỗi cung ứng bán dẫn Việt Nam.
Việt Nam hiện có hơn 7.000 kỹ sư thiết kế vi mạch. Số kỹ sư tham gia khâu đóng gói kiểm thử, vật liệu và thiết bị bán dẫn khoảng 7.000-8.000 người. "Tính sơ bộ, Việt Nam có 15.000 kỹ sư, chưa kể khoảng 10.000 kỹ thuật viên", Phó giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) Võ Xuân Hoài cho biết.
Trong một năm qua, Việt Nam tăng gần 1.000 kỹ sư thiết kế bán dẫn, phần lớn thông qua việc đào tạo chuyển đổi kỹ sư ở những chuyên ngành gần. Với đào tạo chính quy, năm 2024, Việt Nam có gần 30 trường có ngành hoặc chuyên ngành vi mạch, tổng tuyển sinh gần 10.000 sinh viên.
Nhu cầu về nhân lực bán dẫn trong nước đang tăng nhanh. Chỉ trong hai năm, số doanh nghiệp thiết kế vi mạch tăng từ 40 lên gần 60 công ty. Ở mảng đóng gói, kiểm thử và sản xuất, số doanh nghiệp cũng gấp đôi từ 7 lên 15, với sự xuất hiện của các tên tuổi như Coherent, Amkor, Hana Micron, cùng nhiều doanh nghiệp Hàn Quốc, Pháp, đảo Đài Loan.
Sự tăng trưởng về số doanh nghiệp bán dẫn phần lớn bắt nguồn từ môi trường chính sách thông thoáng hơn và trình độ kỹ sư Việt Nam ngày càng được công nhận. Theo Chương trình "Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050", Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo ít nhất 50.000 kỹ sư bán dẫn, gồm 15.000 kỹ sư thiết kế vi mạch, 35.000 kỹ sư trong các công đoạn sản xuất, đóng gói.