Việc Apple xóa hơn 9.600 ứng dụng của các nhà phát triển Việt Nam trong năm 2024, theo Báo cáo minh bạch App Store vừa công bố, không chỉ là một con số khô khan. Đây là tín hiệu cho thấy sự bùng nổ – và cả bất ổn – trong ngành công nghiệp ứng dụng di động đang phát triển với tốc độ phi mã tại Việt Nam.
Đứng thứ ba thế giới về số lượng ứng dụng bị xóa – chỉ sau Trung Quốc và Mỹ – Việt Nam đã vượt qua Ấn Độ, một cường quốc phần mềm lâu đời. Nhưng nếu Trung Quốc và Mỹ có nhiều app bị gỡ do quy mô thị trường và áp lực kiểm duyệt từ chính phủ, thì Việt Nam lại chủ yếu bị loại bỏ do gian lận và vi phạm tiêu chuẩn thiết kế. Đáng lo ngại hơn, riêng các hành vi bị xếp vào nhóm “gian lận” đã chiếm tới hơn 8.747 trường hợp, khiến Việt Nam trở thành quốc gia có số app bị xóa vì lý do này cao nhất toàn cầu, vượt xa cả Trung Quốc và Pakistan.
Theo các chuyên gia, con số tăng vọt phản ánh một thực tế: ngành phát triển ứng dụng Việt Nam đang bùng nổ nhanh chóng, nhưng chưa đi kèm với hệ sinh thái bền vững. Với hơn 5,6 tỷ lượt tải năm 2023, Việt Nam lọt top 3 thế giới về lượng tải ứng dụng, nhưng đằng sau những thành tích đó là một thị trường đang “nóng” đến mức dễ sinh sai lệch: chạy đua sản phẩm, làm app "rác", tạo đánh giá ảo, lách luật App Store để kiếm tiền ngắn hạn.
Trong khi đó, các thể loại bị ảnh hưởng nhiều nhất – như tiện ích, game và giải trí – cũng là những lĩnh vực vốn dễ bị lạm dụng để “gắn cờ” tính năng, che giấu quảng cáo, hoặc đánh lừa người dùng.
Dù không công bố lý do cụ thể khiến con số tại Việt Nam tăng đột biến, Apple vẫn duy trì các tiêu chuẩn khắt khe về tính minh bạch và trải nghiệm người dùng. Các hành vi bị cấm – từ đặt tên đánh lừa, sao chép app, đến thao túng đánh giá – đều có thể bị phát hiện và xử lý tự động nhờ hệ thống kiểm duyệt ngày càng tinh vi.
Song song, việc Apple liên tục loại bỏ các ứng dụng kém chất lượng cũng được xem là một “cuộc thanh lọc cần thiết”. Như một chuyên gia trong ngành nhận định, chỉ những nhà phát triển thực sự có tâm, hiểu quy chuẩn toàn cầu và tập trung vào giá trị dài hạn mới trụ lại được trong cuộc chơi đầy cạnh tranh.
Với hơn 100.000 người đang tham gia phát triển ứng dụng tại Việt Nam, đây là một lĩnh vực tiềm năng, thậm chí có thể trở thành mũi nhọn xuất khẩu phần mềm trong tương lai. Tuy nhiên, để tiến xa, Việt Nam cần sớm xây dựng các tiêu chuẩn chuyên môn, khuyến khích đạo đức nghề nghiệp, đồng thời định hướng nhà phát triển tập trung vào chất lượng hơn là số lượng.
Báo cáo của Apple không đơn thuần là bản liệt kê vi phạm, mà là một chiếc gương phản chiếu trung thực về tình trạng thật sự của ngành ứng dụng Việt: phát triển nhanh, nhưng cũng dễ lạc hướng nếu không có hành lang pháp lý, kiểm soát chất lượng, và định hướng chiến lược rõ ràng.
Việc bị Apple "nhắc nhở" qua báo cáo minh bạch có thể là cú vấp đáng giá với ngành công nghiệp ứng dụng Việt Nam. Đằng sau con số hơn 9.600 ứng dụng bị xóa, là cơ hội để nhìn lại, điều chỉnh và vươn lên một cách bền vững. Bởi nếu chỉ chạy theo lượt tải, mà bỏ quên niềm tin người dùng và tiêu chuẩn toàn cầu, ngành này sẽ khó tạo ra giá trị thực lâu dài.